Γ. Ι. Ρόζος Κτηνίατρος
Το «μειονέκτημα» της προληπτικής ιατρικής είναι ότι συχνά εκείνοι που ευεργετούνται ή μπορούν να ευεργετηθούν, δεν την εκτιμούν επειδή δεν γνωρίζουν από τι γλύτωσαν ή από τι μπορούν να γλυτώσουν. Είναι τελικά η άγνοια ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την υγεία τόσο των ζώων όσο και του ανθρώπου.
Είναι η άγνοια που μας οδηγεί σε πράξεις και παραλήψεις, σε συμπεριφορές δηλαδή που υποσκάπτουν την υγεία τη δική μας και των σκύλων μας. Σε ότι αφορά εμάς όμως, είμαστε ενήλικες, αυτεξούσιοι και υπεύθυνοι για τις συνέπειες των επιλογών μας. Ανήκει στα παράδοξα της ανθρώπινης φύσης και στα μυστήρια της ελεύθερης βούλησης το γεγονός ότι έχουμε το … «δικαίωμα» να αυτοκαταστραφούμε. Το ερώτημα είναι κατά πόσο το «δικαίωμα» αυτό μπορούμε να το ασκήσουμε και στους σκύλους μας. Η λογική απάντηση είναι βέβαια «όχι» όμως η άγνοια δεν αφήνει πολλούς να σκεφτούν καθαρά και τους οδηγεί σε λανθασμένες πρακτικές. Από την άλλη πλευρά δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την άγνοια με δεδομένη την αφθονία των σχετικών πληροφοριών και την ευκολία της πρόσβασης σε αυτές. Επομένως η άγνοια είναι στάση, είναι επιλογή όσο εξωφρενικό και αν ακούγεται αυτό. Κάποιοι δεν θέλουν βρε αδερφέ να μάθουν τίποτα παραπάνω από όσα νομίζουν ότι γνωρίζουν. Προσέξτε το αυτό το «νομίζουν».Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν την ψευδαίσθηση της γνώσης, οι πηγές της οποίας είναι συνήθως τα λόγια του καφενείου και όχι οι συμβουλές του ειδικού ή στην καλύτερη περίπτωση ένα κράμα τους. Κοντά σε αυτά πρέπει να υπολογίσουμε και τις πανίσχυρες «παραδόσεις» ανά περιοχή καθώς και την «γνώση» που μεταβιβάζεται από πατέρα σε γιό. Ο διάσημος Βρετανός βιολόγος-ηθολόγος Ρίτσαρντ Ντόκινς έχει επινοήσει μια έννοια με την οποία προσπαθεί να ερμηνεύσει την γένεση, την διάδοση και την επικράτηση ανυπόστατων αντιλήψεων. Ο επιστήμονας αυτός θεωρεί ότι οι αντιλήψεις είναι περίπου όπως τα γονίδια. Οι ομοιότητες είναι πολλές. Όπως υπάρχουν καλά και κακά γονίδια ή γονίδια που είναι πιο ισχυρά από άλλα, γονίδια που επικρατούν σε κάποια περιβάλλοντα ενώ εξαφανίζονται σε άλλα, γονίδια που μεταλλάσσονται κλπ, το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τις αντιλήψεις. Κάποιες από αυτές είναι ωφέλιμες, κάποιες είναι επιζήμιες, κάποιες είναι πολύ ισχυρές σε ένα κοινωνικό περιβάλλον ενώ δεν «φτουράνε» σε άλλο και τέλος συχνά οι αντιλήψεις μεταβάλλονται από την αρχική τους μορφή προς κάτι νέο καλύτερο ή και χειρότερο. Η ανάλυση του Ντόκινς είναι συναρπαστική, αλλά δεν είναι του παρόντος. Μας βοηθάει όμως να καταλάβουμε τον τρόπο με τον οποίο οι αντιλήψεις μεταδίδονται σε ένα σχετικά κλειστό σύστημα όπως είναι η κυνηγετική οικογένεια. Από στόμα σε στόμα λοιπόν, σε συντροφιές και παρέες, στα στέκια, στα καφενεία ή στον κυνηγότοπο οι αντιλήψεις ανταλλάσσονται μεταξύ των κυνηγών όπως τα γονίδια μέσα σε ένα κοπάδι ζώων. Δεν είναι καθόλου βέβαιο πως θα επικρατήσουν οι υγιείς απόψεις. Συχνά επικρατούν, όπως θα δείτε πιο κάτω, γνώμες οι οποίες επιεικώς είναι για γέλια. Η προσωπικότητα εκείνου που εκφέρει μια άποψη, η προσωπικότητα εκείνων που τον ακούν, η σημασία που έχει για τον καθένα το αντικείμενο της συζήτησης (π.χ. άλλοι ενδιαφέρονται περισσότερο για την αναπαραγωγή ενώ άλλοι για την διατροφή), η ευκολία εφαρμογής μιας ιδέας, το χαμηλό της κόστος και άλλοι παράγοντες (καθαρά περιστασιακοί) μπορούν να δώσουν ώθηση σε μια ιδέα και να την καταστήσουν πολύ δημοφιλή, μέχρι –προσέξτε- όχι να την ακυρώσει η πραγματικότητα, αλλά μέχρι μια άλλη ιδέα πιο ισχυρή να την εκτοπίσει (η οποία και αυτή θα έχει διαδοθεί με τον ίδιο μηχανισμό). Οι περισσότεροι άνθρωποι βλέπουν αυτό που θέλουν να δουν και όχι αυτό που πραγματικά υπάρχει. Αν τα γεγονότα ακυρώνουν τις παγιωμένες αντιλήψεις τους, τόσο το χειρότερο για τα γεγονότα. Από ένα μεγάλο πλήθος παραδειγμάτων θα σας παρουσιάσουμε ομαδοποιημένα ανά αντικείμενο, μερικά μόνο, τα οποία έχουμε σταχυολογήσει τόσο από προσωπικές συζητήσεις με κυνηγούς, όσο και από την εμπειρία άλλων συναδέλφων.
1) Εμβόλια. «Τα εμβόλια δεν είναι απαραίτητα αλλά αντίθετα είναι άχρηστα ή και επιβλαβή». «Δεν είναι σωστό να γίνονται εμβόλια σε σκύλους ηλικίας μικρότερης των 6 μηνών» «Το αντιλυσσικό εμβόλιο καταστρέφει την οσφρητική ικανότητα του σκύλου» « Τα εμβόλια προστατεύουν τον σκύλο από όλες τις ασθένειες» «Τα εμβόλια δεν πρέπει να γίνονται μετά το 8ο έτος ζωής του σκύλου» «Όλα τα εμβόλια είναι ίδια» «Ακολουθώ το εμβολιακό πρόγραμμα που μου είπε ο Μήτσος»
2) Παράσιτα. «Αφού δεν βγάζω τον σκύλο μου στο βουνό, δεν κινδυνεύει από εντερικά παράσιτα» «Χάπι για τα σκουλήκια δίνω μόνο όταν δω σκουλήκια στα κόπρανα του σκύλου» «Η σωστή δόση είναι ένα χάπι σε κάθε σκύλο ανεξάρτητα από το βάρος του και το μέγεθός του» «Το αντιπαρασιτικό φάρμακο πρέπει να το δίνουμε δύο φορές τον χρόνο» «Όλα τα αντιπαρασιτικά φάρμακα είναι ίδια»
3) Εξωπαράσιτα. «Το σκόρδο διώχνει τα τσιμπούρια και τους ψύλλους» «Το καμένο μηχανέλαιο και το πετρέλαιο είναι τα καλύτερα φάρμακα εναντίον των εξωπαρασίτων» «Αποτελεσματικά είναι και τα κατσαριδοκτόνα με τα οποία ψεκάζω τον σκύλο» «Για να είναι αποτελεσματικά τα κατάλληλα φάρμακα πρέπει πρώτα να πλύνω καλά τον σκύλο» «Αν ένα από τα ζώα μου πιάσει τσιμπούρια δεν χρειάζεται να κάνω θεραπεία και στα υπόλοιπα» «Βάζω αμπούλα ή περιλαίμιο στον σκύλο μόνο αν δω τσιμπούρια ή ψύλλους επάνω του» «οι σκνίπες που μεταδίδουν το καλαζάρ δεν τσιμπάνε τα σκυλιά στην ταράτσα» «Οι φυλές με μακρύ τρίχωμα δεν κινδυνεύουν από καλαζάρ όσο οι βραχύτριχες»
4) Διατροφή. «Οι ξηρές τροφές είναι όλες ίδιες» «Οι ξηρές τροφές είναι μια μεγάλη απάτη που την σκέφτηκαν οι εταιρείες για να μας πάρουν τα χρήματα» «Ο σκύλος πρέπει να τρώει απ όλα όσα τρώω και εγώ σπίτι μου» «Αφού ξέρω ότι το σπιτικό φαγητό είναι καλό και νόστιμο για μένα, θα το δώσω και στον σκύλο μου» «Αγοράζω για το σκύλο μου μια ακριβή ποιοτική ξηρή τροφή που περιέχει τα πάντα, αλλά ταυτόχρονα δίνω στον σκύλο και αβγά, κοτόπουλο, ρύζι και λάδι» «Το σπιτικό φαγητό είναι το καλύτερο και συμπληρωματικά δίνω βιταμίνες» «Το κουτάβι έχει ανάγκη από γάλα» «Το κατσικίσιο γάλα είναι η καλύτερη τροφή για το κουτάβι» «Οι σκυλοτροφές φαίνονται νόστιμες στους σκύλους επειδή οι εταιρείες βάζουν μέσα ναρκωτικά» «Τα εντόσθια των θηραμάτων είναι ο καλύτερος μεζές για τον σκύλο»
5) Αναπαραγωγή. «Έβαλα την σκύλα μου με τον σκύλο του κολλητού μου επειδή κυνηγάει καλά» «Διασταυρώνω σκύλους με καλά κυνηγετικά προσόντα ανεξάρτητα από την φυλή στην οποία ανήκουν» «Αιμομιξία είναι όταν διασταυρώνουμε την μητέρα με τον γιό. Η διασταύρωση του πατέρα με την κόρη δεν είναι αιμομιξία» «Η αιμομιξία είναι κάτι καλό. Αφού την εφαρμόζουν οι μεγάλοι εκτροφείς γιατί να μην την εφαρμόσω και εγώ;» «Η αιμομιξία δεν επηρεάζει τα κουτάβια» «Τα κουτάβια των πρωταθλητών θα είναι και αυτά πρωταθλητές»
6) Εκπαίδευση-Συμπεριφορά. «Το κουτάβι θέλει αγριάδα για να καταλάβει ποιος είναι το αφεντικό» «Για να διαπιστώσω την κροτοφοβία προκαλώ αιφνιδιαστικά έναν ισχυρό θόρυβο την ώρα που το κουτάβι κοιμάται ή τρώει» «Ένα καλό κουτάβι πρέπει να δείξει την αξία του από μικρή ηλικία για αυτό και το βγάζω στο βουνό από την ηλικία των τριών μηνών» «Ο σκύλος υψηλής γενεαλογίας δεν χρειάζεται εκπαίδευση διότι τα γονίδιά του του λένε τι να κάνει»
Τα παραπάνω είναι λίγα από τα πολλά που θα μπορούσαν να αναφερθούν. Δυστυχώς οι επιπτώσεις τέτοιων αντιλήψεων είναι δραματικές όχι μόνο για τα δύσμοιρα αυτά πλάσματα που έπεσαν σε λάθος χέρια, αλλά και για πολλούς ακόμα σκύλους οι οποίοι θα κολλήσουν διάφορες ασθένειες είτε άμεσα από τους ασθενείς σκύλους είτε έμμεσα επειδή οι ιδιοκτήτες τους πείστηκαν να ακολουθήσουν μια λάθος πρακτική.
Αν πάντως ακολουθήσετε όλες τις οδηγίες των παραδειγμάτων αυτών και ο σκύλος σας εξακολουθεί να είναι ζωντανός, υγιής (αποδεδειγμένα) και να κυνηγάει καλά (αποδεδειγμένα), τότε να τον πουλήσετε (πολύ ακριβά) στην NASA, που ψάχνουν ζώα για πειράματα πυρηνικού και βιολογικού πολέμου. Σίγουρα θα επιβιώσει.
alfa-omega.gr
Το «μειονέκτημα» της προληπτικής ιατρικής είναι ότι συχνά εκείνοι που ευεργετούνται ή μπορούν να ευεργετηθούν, δεν την εκτιμούν επειδή δεν γνωρίζουν από τι γλύτωσαν ή από τι μπορούν να γλυτώσουν. Είναι τελικά η άγνοια ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την υγεία τόσο των ζώων όσο και του ανθρώπου.
Είναι η άγνοια που μας οδηγεί σε πράξεις και παραλήψεις, σε συμπεριφορές δηλαδή που υποσκάπτουν την υγεία τη δική μας και των σκύλων μας. Σε ότι αφορά εμάς όμως, είμαστε ενήλικες, αυτεξούσιοι και υπεύθυνοι για τις συνέπειες των επιλογών μας. Ανήκει στα παράδοξα της ανθρώπινης φύσης και στα μυστήρια της ελεύθερης βούλησης το γεγονός ότι έχουμε το … «δικαίωμα» να αυτοκαταστραφούμε. Το ερώτημα είναι κατά πόσο το «δικαίωμα» αυτό μπορούμε να το ασκήσουμε και στους σκύλους μας. Η λογική απάντηση είναι βέβαια «όχι» όμως η άγνοια δεν αφήνει πολλούς να σκεφτούν καθαρά και τους οδηγεί σε λανθασμένες πρακτικές. Από την άλλη πλευρά δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την άγνοια με δεδομένη την αφθονία των σχετικών πληροφοριών και την ευκολία της πρόσβασης σε αυτές. Επομένως η άγνοια είναι στάση, είναι επιλογή όσο εξωφρενικό και αν ακούγεται αυτό. Κάποιοι δεν θέλουν βρε αδερφέ να μάθουν τίποτα παραπάνω από όσα νομίζουν ότι γνωρίζουν. Προσέξτε το αυτό το «νομίζουν».Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν την ψευδαίσθηση της γνώσης, οι πηγές της οποίας είναι συνήθως τα λόγια του καφενείου και όχι οι συμβουλές του ειδικού ή στην καλύτερη περίπτωση ένα κράμα τους. Κοντά σε αυτά πρέπει να υπολογίσουμε και τις πανίσχυρες «παραδόσεις» ανά περιοχή καθώς και την «γνώση» που μεταβιβάζεται από πατέρα σε γιό. Ο διάσημος Βρετανός βιολόγος-ηθολόγος Ρίτσαρντ Ντόκινς έχει επινοήσει μια έννοια με την οποία προσπαθεί να ερμηνεύσει την γένεση, την διάδοση και την επικράτηση ανυπόστατων αντιλήψεων. Ο επιστήμονας αυτός θεωρεί ότι οι αντιλήψεις είναι περίπου όπως τα γονίδια. Οι ομοιότητες είναι πολλές. Όπως υπάρχουν καλά και κακά γονίδια ή γονίδια που είναι πιο ισχυρά από άλλα, γονίδια που επικρατούν σε κάποια περιβάλλοντα ενώ εξαφανίζονται σε άλλα, γονίδια που μεταλλάσσονται κλπ, το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τις αντιλήψεις. Κάποιες από αυτές είναι ωφέλιμες, κάποιες είναι επιζήμιες, κάποιες είναι πολύ ισχυρές σε ένα κοινωνικό περιβάλλον ενώ δεν «φτουράνε» σε άλλο και τέλος συχνά οι αντιλήψεις μεταβάλλονται από την αρχική τους μορφή προς κάτι νέο καλύτερο ή και χειρότερο. Η ανάλυση του Ντόκινς είναι συναρπαστική, αλλά δεν είναι του παρόντος. Μας βοηθάει όμως να καταλάβουμε τον τρόπο με τον οποίο οι αντιλήψεις μεταδίδονται σε ένα σχετικά κλειστό σύστημα όπως είναι η κυνηγετική οικογένεια. Από στόμα σε στόμα λοιπόν, σε συντροφιές και παρέες, στα στέκια, στα καφενεία ή στον κυνηγότοπο οι αντιλήψεις ανταλλάσσονται μεταξύ των κυνηγών όπως τα γονίδια μέσα σε ένα κοπάδι ζώων. Δεν είναι καθόλου βέβαιο πως θα επικρατήσουν οι υγιείς απόψεις. Συχνά επικρατούν, όπως θα δείτε πιο κάτω, γνώμες οι οποίες επιεικώς είναι για γέλια. Η προσωπικότητα εκείνου που εκφέρει μια άποψη, η προσωπικότητα εκείνων που τον ακούν, η σημασία που έχει για τον καθένα το αντικείμενο της συζήτησης (π.χ. άλλοι ενδιαφέρονται περισσότερο για την αναπαραγωγή ενώ άλλοι για την διατροφή), η ευκολία εφαρμογής μιας ιδέας, το χαμηλό της κόστος και άλλοι παράγοντες (καθαρά περιστασιακοί) μπορούν να δώσουν ώθηση σε μια ιδέα και να την καταστήσουν πολύ δημοφιλή, μέχρι –προσέξτε- όχι να την ακυρώσει η πραγματικότητα, αλλά μέχρι μια άλλη ιδέα πιο ισχυρή να την εκτοπίσει (η οποία και αυτή θα έχει διαδοθεί με τον ίδιο μηχανισμό). Οι περισσότεροι άνθρωποι βλέπουν αυτό που θέλουν να δουν και όχι αυτό που πραγματικά υπάρχει. Αν τα γεγονότα ακυρώνουν τις παγιωμένες αντιλήψεις τους, τόσο το χειρότερο για τα γεγονότα. Από ένα μεγάλο πλήθος παραδειγμάτων θα σας παρουσιάσουμε ομαδοποιημένα ανά αντικείμενο, μερικά μόνο, τα οποία έχουμε σταχυολογήσει τόσο από προσωπικές συζητήσεις με κυνηγούς, όσο και από την εμπειρία άλλων συναδέλφων.
1) Εμβόλια. «Τα εμβόλια δεν είναι απαραίτητα αλλά αντίθετα είναι άχρηστα ή και επιβλαβή». «Δεν είναι σωστό να γίνονται εμβόλια σε σκύλους ηλικίας μικρότερης των 6 μηνών» «Το αντιλυσσικό εμβόλιο καταστρέφει την οσφρητική ικανότητα του σκύλου» « Τα εμβόλια προστατεύουν τον σκύλο από όλες τις ασθένειες» «Τα εμβόλια δεν πρέπει να γίνονται μετά το 8ο έτος ζωής του σκύλου» «Όλα τα εμβόλια είναι ίδια» «Ακολουθώ το εμβολιακό πρόγραμμα που μου είπε ο Μήτσος»
2) Παράσιτα. «Αφού δεν βγάζω τον σκύλο μου στο βουνό, δεν κινδυνεύει από εντερικά παράσιτα» «Χάπι για τα σκουλήκια δίνω μόνο όταν δω σκουλήκια στα κόπρανα του σκύλου» «Η σωστή δόση είναι ένα χάπι σε κάθε σκύλο ανεξάρτητα από το βάρος του και το μέγεθός του» «Το αντιπαρασιτικό φάρμακο πρέπει να το δίνουμε δύο φορές τον χρόνο» «Όλα τα αντιπαρασιτικά φάρμακα είναι ίδια»
3) Εξωπαράσιτα. «Το σκόρδο διώχνει τα τσιμπούρια και τους ψύλλους» «Το καμένο μηχανέλαιο και το πετρέλαιο είναι τα καλύτερα φάρμακα εναντίον των εξωπαρασίτων» «Αποτελεσματικά είναι και τα κατσαριδοκτόνα με τα οποία ψεκάζω τον σκύλο» «Για να είναι αποτελεσματικά τα κατάλληλα φάρμακα πρέπει πρώτα να πλύνω καλά τον σκύλο» «Αν ένα από τα ζώα μου πιάσει τσιμπούρια δεν χρειάζεται να κάνω θεραπεία και στα υπόλοιπα» «Βάζω αμπούλα ή περιλαίμιο στον σκύλο μόνο αν δω τσιμπούρια ή ψύλλους επάνω του» «οι σκνίπες που μεταδίδουν το καλαζάρ δεν τσιμπάνε τα σκυλιά στην ταράτσα» «Οι φυλές με μακρύ τρίχωμα δεν κινδυνεύουν από καλαζάρ όσο οι βραχύτριχες»
4) Διατροφή. «Οι ξηρές τροφές είναι όλες ίδιες» «Οι ξηρές τροφές είναι μια μεγάλη απάτη που την σκέφτηκαν οι εταιρείες για να μας πάρουν τα χρήματα» «Ο σκύλος πρέπει να τρώει απ όλα όσα τρώω και εγώ σπίτι μου» «Αφού ξέρω ότι το σπιτικό φαγητό είναι καλό και νόστιμο για μένα, θα το δώσω και στον σκύλο μου» «Αγοράζω για το σκύλο μου μια ακριβή ποιοτική ξηρή τροφή που περιέχει τα πάντα, αλλά ταυτόχρονα δίνω στον σκύλο και αβγά, κοτόπουλο, ρύζι και λάδι» «Το σπιτικό φαγητό είναι το καλύτερο και συμπληρωματικά δίνω βιταμίνες» «Το κουτάβι έχει ανάγκη από γάλα» «Το κατσικίσιο γάλα είναι η καλύτερη τροφή για το κουτάβι» «Οι σκυλοτροφές φαίνονται νόστιμες στους σκύλους επειδή οι εταιρείες βάζουν μέσα ναρκωτικά» «Τα εντόσθια των θηραμάτων είναι ο καλύτερος μεζές για τον σκύλο»
5) Αναπαραγωγή. «Έβαλα την σκύλα μου με τον σκύλο του κολλητού μου επειδή κυνηγάει καλά» «Διασταυρώνω σκύλους με καλά κυνηγετικά προσόντα ανεξάρτητα από την φυλή στην οποία ανήκουν» «Αιμομιξία είναι όταν διασταυρώνουμε την μητέρα με τον γιό. Η διασταύρωση του πατέρα με την κόρη δεν είναι αιμομιξία» «Η αιμομιξία είναι κάτι καλό. Αφού την εφαρμόζουν οι μεγάλοι εκτροφείς γιατί να μην την εφαρμόσω και εγώ;» «Η αιμομιξία δεν επηρεάζει τα κουτάβια» «Τα κουτάβια των πρωταθλητών θα είναι και αυτά πρωταθλητές»
6) Εκπαίδευση-Συμπεριφορά. «Το κουτάβι θέλει αγριάδα για να καταλάβει ποιος είναι το αφεντικό» «Για να διαπιστώσω την κροτοφοβία προκαλώ αιφνιδιαστικά έναν ισχυρό θόρυβο την ώρα που το κουτάβι κοιμάται ή τρώει» «Ένα καλό κουτάβι πρέπει να δείξει την αξία του από μικρή ηλικία για αυτό και το βγάζω στο βουνό από την ηλικία των τριών μηνών» «Ο σκύλος υψηλής γενεαλογίας δεν χρειάζεται εκπαίδευση διότι τα γονίδιά του του λένε τι να κάνει»
Τα παραπάνω είναι λίγα από τα πολλά που θα μπορούσαν να αναφερθούν. Δυστυχώς οι επιπτώσεις τέτοιων αντιλήψεων είναι δραματικές όχι μόνο για τα δύσμοιρα αυτά πλάσματα που έπεσαν σε λάθος χέρια, αλλά και για πολλούς ακόμα σκύλους οι οποίοι θα κολλήσουν διάφορες ασθένειες είτε άμεσα από τους ασθενείς σκύλους είτε έμμεσα επειδή οι ιδιοκτήτες τους πείστηκαν να ακολουθήσουν μια λάθος πρακτική.
Αν πάντως ακολουθήσετε όλες τις οδηγίες των παραδειγμάτων αυτών και ο σκύλος σας εξακολουθεί να είναι ζωντανός, υγιής (αποδεδειγμένα) και να κυνηγάει καλά (αποδεδειγμένα), τότε να τον πουλήσετε (πολύ ακριβά) στην NASA, που ψάχνουν ζώα για πειράματα πυρηνικού και βιολογικού πολέμου. Σίγουρα θα επιβιώσει.
alfa-omega.gr