Για πολλούς οι λέξεις νοημοσύνη και ζώα είναι μη συναφείς, αφού
στην ανθρωποκεντρική μας κοινωνία η ευφυΐα αποτελεί γνώρισμα
αποκλειστικά του ανθρώπου. Στις μέρες μας όμως, υπάρχουν πολυάριθμες
μελέτες που αποδεικνύουν πως οι σκύλοι όχι μόνο διαθέτουν νοημοσύνη,
αλλά διακρίνουν και διάφορες μορφές αυτής.
Ο νευροψυχίατρος και
καθηγητής του Πανεπιστημίου του Βρετανικού Columbia, Stanley Coren,
διακρίνει τρεις τύπους νοημοσύνης αναφερόμενος στους σκύλους:
Η Νοημοσύνη η σχετιζόμενη με την Προσαρμοστικότητα (AdaptiveIntelligence): Χαρακτηρίζει την ικανότητα του σκύλου για μάθηση και επίλυση προβλημάτων. Διαφέρει από ζώο σε ζώο, ακόμη και ανάμεσα σε ζώα της ίδιας φυλής.
Η Ενστικτώδης Νοημοσύνη (Ιnstictiveintelligence): Χαρακτηρίζει ουσιαστικά το σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε και ανατράφηκε η κάθε φυλή σκύλων. Έτσι, τα ποιμενικά ζώα έχουν έμφυτη την ικανότητα της συλλογής και μετακίνησης του κοπαδιού προς συγκεκριμένη κατεύθυνση, τα pointer οσμίζονται τα πουλιά και υποδεικνύουν την τοποθεσία τους, ενώ οι σκύλοι φύλακες εκ φύσεως προστατεύουν πιστά τον ιδιοκτήτη και το περιβάλλον τους.
Η Νοημοσύνη η σχετιζόμενη με την Υπακοή και την Εργατικότητα (ObedienceandWorkingIntelligence): Ουσιαστικά χαρακτηρίζει την ευκολία με την οποία μια φυλή επιδέχεται εκπαίδευση. Eίναι η μορφή αυτή της νοημοσύνης που λανθασμένα θεωρούμε ότι χαρακτηρίζει πλήρως την ευφυΐα ενός σκύλου. Σαφώς και είναι σημαντική, αφού εάν ένας σκύλος δεν εκπαιδεύεται δεν μπορεί να συμβιώσει αρμονικά με τον άνθρωπο. Όμως, η ικανότητα μιας φυλής σκύλων να υπακούει και να εκπαιδεύεται σχετικά εύκολα, δεν την χαρακτηρίζει αυτομάτως ως πιο ‘’ευφυή’’ έναντι μιας άλλης φυλής, η οποία αντιλαμβάνεται στον ίδιο βαθμό τις εντολές του εκπαιδευτή, αλλά το γενετικό της υπόβαθρο την καθιστά εκ φύσεως ατίθαση και ‘’ανεπίδεκτη μαθήσεως’’.
Μετά από εκτεταμένη έρευνα που έγινε μεταξύ 133 φυλών σκύλων, από εκπαιδευτές του American Kennel Club (AKC) και του Canadian Kennel Club, οι φυλές κατατάχθηκαν ανάλογα με το βαθμό της νοημοσύνης που σχετίζεται με την υπακοή και την εργατικότητα.
Η Νοημοσύνη η σχετιζόμενη με την Προσαρμοστικότητα (AdaptiveIntelligence): Χαρακτηρίζει την ικανότητα του σκύλου για μάθηση και επίλυση προβλημάτων. Διαφέρει από ζώο σε ζώο, ακόμη και ανάμεσα σε ζώα της ίδιας φυλής.
Η Ενστικτώδης Νοημοσύνη (Ιnstictiveintelligence): Χαρακτηρίζει ουσιαστικά το σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε και ανατράφηκε η κάθε φυλή σκύλων. Έτσι, τα ποιμενικά ζώα έχουν έμφυτη την ικανότητα της συλλογής και μετακίνησης του κοπαδιού προς συγκεκριμένη κατεύθυνση, τα pointer οσμίζονται τα πουλιά και υποδεικνύουν την τοποθεσία τους, ενώ οι σκύλοι φύλακες εκ φύσεως προστατεύουν πιστά τον ιδιοκτήτη και το περιβάλλον τους.
Η Νοημοσύνη η σχετιζόμενη με την Υπακοή και την Εργατικότητα (ObedienceandWorkingIntelligence): Ουσιαστικά χαρακτηρίζει την ευκολία με την οποία μια φυλή επιδέχεται εκπαίδευση. Eίναι η μορφή αυτή της νοημοσύνης που λανθασμένα θεωρούμε ότι χαρακτηρίζει πλήρως την ευφυΐα ενός σκύλου. Σαφώς και είναι σημαντική, αφού εάν ένας σκύλος δεν εκπαιδεύεται δεν μπορεί να συμβιώσει αρμονικά με τον άνθρωπο. Όμως, η ικανότητα μιας φυλής σκύλων να υπακούει και να εκπαιδεύεται σχετικά εύκολα, δεν την χαρακτηρίζει αυτομάτως ως πιο ‘’ευφυή’’ έναντι μιας άλλης φυλής, η οποία αντιλαμβάνεται στον ίδιο βαθμό τις εντολές του εκπαιδευτή, αλλά το γενετικό της υπόβαθρο την καθιστά εκ φύσεως ατίθαση και ‘’ανεπίδεκτη μαθήσεως’’.
Μετά από εκτεταμένη έρευνα που έγινε μεταξύ 133 φυλών σκύλων, από εκπαιδευτές του American Kennel Club (AKC) και του Canadian Kennel Club, οι φυλές κατατάχθηκαν ανάλογα με το βαθμό της νοημοσύνης που σχετίζεται με την υπακοή και την εργατικότητα.
Παρακάτω παρουσιάζονται με φθίνουσα σειρά οι φυλές που φιγουράρουν στην πρώτη δεκάδα της λίστας:1.BorderCollie: Αποτελούν την πιο ευφυή ράτσα σκύλων. Λόγω της μεγάλης τους ευφυίας πρέπει συνεχώς να απασχολούνται με κάτι, να ασκούνται εντατικά και να έχουν συνεχώς συντροφιά. Είναι η ράτσα που αν μείνουν για ώρες μόνα στο σπίτι προκαλούν σημαντικές φθορές, λόγω ανίας!
2.Poodle: Είναι μια από τις ράτσες που εκπαιδεύονται πολύ εύκολα. Τους αρέσει η συντροφιά, είναι ευχάριστα και ιδιαιτέρως ευαίσθητα ζώα.
3.GermanShepherd: Είναι πανέξυπνα και θαραλλέα ζώα, ιδανικά για φύλακες. Όμως λόγω της απείθαρχης φύσης τους, συχνά πρέπει η εκπαίδευσή τους να ξεκινά από νεαρή ηλικία.
4.Golden Retriever: Αποτελεί ίσως την πιο αγαπημένη ράτσα παγκοσμίως, αφού εκτός από την ευφυΐα του, διακρίνεται και από την τυφλή αφοσίωση στον ιδιοκτήτη του, την υπομονετικότητά του, ενώ συγχρόνως είναι ιδανικά για συμβίωση με μικρά παιδιά.
5.DobermanPinscher: Είναι ατρόμητα ζώα, και εξαιρετικά πιστά. Είναι από τους καλύτερους φύλακες και δε διστάζουν να γίνουν επιθετικά προκειμένου να προστατέψουν τον ιδιοκτήτη τους. Για το λόγο αυτό, προκειμένου να συνυπάρξουν μαζί με οικογένεια, συχνά πρέπει να εκπαιδευτούν από νεαρή ηλικία.
6.ShetlandSheepdog: Λόγω της ευφυΐας και της ευγενικής του φύσης, παλαιότερα χρησιμοποιούνταν κυρίως ως ποιμένες σε κοπάδια προβάτων. Είναι πιστά και ιδιαιτέρως στοργικά ζώα, που απολαμβάνουν ιδιαίτερα την ανθρώπινη συντροφιά.
7.LabradorRetriever: Είναι ιδιαιτέρως γνωστά για την αγάπη τους προς τα μικρά παιδιά και για την ευγενική τους φύση. Είναι φυλή που απαιτεί έντονη σωματική δραστηριότητα, ειδάλλως συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα παχυσαρκίας.
8.Papillon: Τα μικρόσωμα αυτά σκυλιά είναι εξαιρετικά ‘’διεκδικητικά’’ με τον ιδιοκτήτη τους, και για αυτό θεωρούνται από τις πιο στοργικές φυλές. Εκπαιδεύονται πολύ εύκολα.
9.Rottweiller: Τα εξαιρετικά μυώδη και θαραλλέα αυτά ζώα αποτελούν ιδανικούς φύλακες. Αν και γενικά είναι αξιόπιστα ζώα, συχνά λόγω του επιβλητικού τους μεγέθους θεωρούνται εσφαλμένα ακατάλληλα για συμβίωση με μικρά παιδιά.
10.AustralianCattleDog: Είναι πολύ κινητικά ζώα και πρέπει να ασκούνται πολύ συχνά, τόσο σωματικά όσο και νοητικά.
Στην ίδια λίστα περιλαμβάνονται και οι φυλές εκείνες των σκύλων που χαρακτηρίζονται από το μικρότερο βαθμό νοημοσύνης που σχετίζεται με την υπακοή και την εργατικότητα. Η εκπαίδευσή τους αποτελεί μια χρονοβόρα και αμφίβολη διαδικασία, αφού για να μάθουν μια καινούργια εντολή απαιτούνται κατά μέσο όρο 80-100 επαναλήψεις. Έτσι, αποδείχθηκε πως η πλέον ‘’ανεπίδεκτη μαθήσεως’’ φυλή είναι τα Afghan Hound και ακολουθούν κατά πόδας τα Basenji, τα Βulldog, τα Chow Chow, τα Borzoi, τα Bloodhound και τα Pekingese.
Γίνεται φανερό, ότι το γενετικό υπόβαθρο της κάθε φυλής χαρακτηρίζει σχεδόν αποκλειστικά το βαθμό της νοημοσύνης ενός ζώου. Σαφώς και υπάρχουν ‘’έξυπνα’’ και ‘’λιγότερο έξυπνα’’ ζώα. Όμως ας μην ξεχνάμε ότι οι φυλές εκείνες που δημιουργήθηκαν πιο πρόσφατα, όπως τα collie και τα retriever που θεωρούνται από τα πλέον ευφυή, έχουν δημιουργηθεί και εκτραφεί αποκλειστικά για να εξυπηρετούν τις ανάγκες του ανθρώπου και να είναι ικανά να κάνουν ότι ο άνθρωπος τους υποδείκνυε να κάνουν. Πολλές φορές ένας ευφυής σκύλος κάνει τη ζωή του ιδιοκτήτη του μαρτύριο, αφού είτε απαιτεί την συνεχή και αμέριστη προσοχή του, εκδηλώνοντας συχνά έντονη επιθετικότητα σε τρίτα πρόσωπα, είτε ‘’πλήττει’’ εύκολα, οπότε πρέπει συνεχώς να φροντίζουμε για τη σωματική και πνευματική του εκγρήγορση.
Κάθε φυλή έχει τα δικά της μοναδικά χαρακτηριστικά, τα οποία πολλές φορές είναι αποτέλεσμα της ανθρώπινης παρέμβασης, και ο εκάστοτε ιδιοκτήτης οφείλει να τα γνωρίζει και να επιλέγει το κατοικίδιό του με απόλυτο σεβασμό ως προς αυτά.
Χρυσάνθη Μπεκιάρη ,
Κτηνίατρος, Υποψήφια Διδάκτορας Κτηνιατρικής Α.Π.Θ
Πηγή : diagnovet.gr
